Fotosentez Yapan Bakteriler Bakterileri genel olarak çevremizde, vücudumuzda ya da bozulmuş yiyeceklerde hızlı üreyebilen mikroorganizmalar olarak biliriz. Ancak, onların tüm canlılığın ihtiyaçlarını karşılayan, oldukça önemli özelliklere sahip olduklarını ve yeryüzünün dengesini sağlamak için önemli işlemler yaptıklarını genellikle fark etmeyiz. Soluduğumuz oksijenden yediğimiz yiyeceklere, etrafımızdaki manzaradan kullandığımız antibiyotiklere kadar sayısız hayati olayda bakteriler önemli bir rol oynarlar. Bakterilerin Kimyasal İşlevleri Her bir bakteri, doğayı laboratuvar biçiminde kullanan uzman bir kimyacı gibidir. Kimya konusu pek çoğumuza yabancıdır ve anlaşılamayan terimler, karmaşık formüller olarak görülür. Bu konuyla ilgili bir eğitim alınmadıktan sonra, kimyasal formülleri ve reaksiyonları anlamak neredeyse mümkün değildir. Kimya konusuna ilgi göstermesek bile, bunun hayatımızla çok yakından alakalı olduğunu biliriz ve bu konularla uğraşan kimyagerlere büyük bir saygı ve güven besleriz. Bakteriler de bu saygıyı ve hayranlığı fazlasıyla hak edecek özelliklere sahiptirler. Biz gözümüzle görmesek ve farkında olmasak bile, hiç durmaksızın çalışan ve yaşamımıza destek olan bir kimya laboratuvarı neredeyse bütün doğayı kaplamıştır. Fotosentez ve Bakterilerin Rolü Fotosentez ile bakteriler, atmosferde bulunan karbondioksidi bünyelerine aldıktan sonra, dışarıya oksijen vererek canlılığın en önemli ihtiyacına yanıt verirler. Ayrıca atmosferdeki karbondioksitten karbon moleküllerini sentezleme işlemi yapabilmek için, güneşten gelen ışık enerjisini kullanma yeteneğine de sahiptirler. Karbonun bu biçimde sentezlenebilmesi, yeryüzündeki gibi karbon bazlı bir hayat için en önemli esas temeli teşkil eder. Bilindiği üzere, yaşamın temeli karbona dayalıdır ve karbon olmadan, yeryüzünde canlılığın varlığından söz etmek imkânsızdır. Bütün ana organik moleküller, karbon atomunun diğer bazı atomlarla çeşitli birleşmeleri ile oluşur. Doğada karbonun yerini tutabilecek başka bir element bulunmamaktadır. Fotosentez yapan organizmalar, bu nedenle yaşamın devamlılığı için hayati öneme sahiptir. Bu süreçte en büyük pay ise fotosentez yapan bakterilere aittir. Fotosentezin Önemi Fotosentez, canlıların güneş enerjisini doğrudan kullanabilmeleri ve diğer canlıların da yararlanabilmesi için bu enerjiyi karmaşık organik moleküller haline dönüştürebilmesidir. Bu dönüşüm gereklidir çünkü insanlar ve hayvanlar güneşin bu enerjisini doğrudan kullanabilecek şekilde bir mekanizmaya sahip değillerdir. Bu enerjiyi ancak yeşil bitki ve mikroorganizmaların gerçekleştirdiği fotosentez işlemi neticesinde sentezlenmiş biçimde elde edebilirler. Siyanobakteriler ve Oksijen Üretimi Atmosferdeki oksijenin yarısından çoğunu, fotosentez yapan siyanobakteri ismi verilen bakteri türleri üretmektedir. Bu bakterilerin kullanmakta oldukları mekanizma, bitki kloroplastında kullanılan mekanizmaya çok benzerlik gösterir. Siyanobakterilerin büyük bölümü sadece klorofil içerir. Bu canlıların güneş ışığı ile meydana getirdikleri enerji, basit şekerler biçiminde depolanır. Fotosentez yoluyla oluşan şeker ve oksijen miktarının, her yıl 150-200 milyar ton arasında değiştiği düşünülmektedir. Oluşan bu şeker, yeryüzündeki canlı organizmaların hayatlarını sürdürebilmeleri ve büyüyebilmeleri için gerekli olan reaksiyonlar ile aynı zamanda da solunum için lazımdır. Fotosentezin Karmaşıklığı Fotosentez çok fazla karmaşık bir olaydır ve bir hücrenin içinde bulunan organelde, ortaya çıkması imkânsız görülmektedir. Çünkü bütün kademelerin birden oluşması mümkün değilken, tek tek ortaya çıkması da manasızdır. Bu sistem, evrimcilerin ileri sürdüğü gibi aşamalarla oluşamayacak bir sistemdir. Sahip olduğu azımsanamaz kompleks yapı, bütün parçalarının aynı anda ve bir arada işlevsel durumda bulunmalarını gerektirmektedir. Bu da, bu mekanizmanın bütün parçalarıyla eksiksiz şekilde, bir anda yaratılmış olduklarını gösterir. |