Fotosentez, bir diğer adıyla ışıl-bileşim, klorofil taşıyan canlılarda ışık enerjisini kullanarak organik bileşiklerin üretilmesi olayıdır. Organik bileşikleri üreten canlıların tümüne fotosentetik organizmalar denir. Bu organizmaların büyük çoğunluğu sularda bulunan, mikroskopla görülebilen planktonlar ve bitkilerdir. Fotosentetik organizmalar, ışık enerjisinden yararlanarak enerjiyi depolar ve organik bileşikler üretirler. Bitkiler de diğer canlılar gibi yaşamsal faaliyetleri için gerekli enerjiyi organik maddelerin kimyasal enerjisinden karşılarlar. Bu süreçte güneş ışığını kullanarak havanın karbondioksitini (CO2) indirger ve organik besinleri bir araya getirerek yeni bileşikler sentezlerler. Bu işlem, CO2'in indirgenmesi ve güneş enerjisi kullanılarak gerçekleştirilmesi nedeniyle fotosentez olarak adlandırılır. Bu yolla güneşin ışık enerjisi kimyasal enerjiye dönüştürülür ve organik madde sentezi yapılmış olur. Fotosentez Reaksiyonları Fotosentez reaksiyonları iki kademeden oluşur: Işığa bağımlı ve ışıktan bağımsız reaksiyonlar. Işığa Bağımlı Reaksiyonlar Işığa bağımlı reaksiyonlar, güneş enerjisinin kimyasal enerjiye dönüştürüldüğü ilk evredir. Bu aşamada kloroplastların zar katmanları (grana) içinde gerçekleşir ve ışık mutlaka gereklidir. Bu reaksiyonlar iki şekilde meydana gelir: Devirli ve devirsiz fotofosforilasyon. Devirli Fotofosforilasyon Bu reaksiyonlarda sadece 2 ATP sentezlenir ve herhangi bir madde eksilmesi görülmez. Elektronlar aynı klorofile geri döner.
Devirsiz Fotofosforilasyon Bu reaksiyonlarda hem klorofil-a hem de klorofil-b görev yapar. H2O parçalanır ve bir defa elektronların aktarılması sonucunda 1 ATP, 2 NADPH2 ve 1 O2 molekülü oluşur.
Işıktan Bağımsız Reaksiyonlar Işıktan bağımsız reaksiyonlar, ışığın kullanılmadığı, enzimatik reaksiyonlar evresidir. Bu nedenle karanlık devre olarak da adlandırılır. Ancak olaylar yine ışıklı ortamda gerçekleşir çünkü ışıklı devreye bağlıdır. Kloroplastların sıvı bölümü olan stromada gerçekleşen bir karbon çevrimidir. Işıklı devreden getirilen hidrojenle CO2 indirgenir ve organik bileşikler sentezlenir. Gerekli enerji ise ışıklı devreden gelen ATP'lerle sağlanır. Karanlık devre reaksiyonlarında mutlaka CO2 gereklidir ve bu safhada sıcaklık değişimlerine hassastır çünkü enzimler katalizör olarak işlev yapar. Bir molekül glikozun sentezlenebilmesi için 6 molekül CO2, 18 ATP ve 12 NADPH2 gereklidir. Bu nedenle karanlık devre reaksiyonlarının 6 defa tekrarlanması gerekir. |
Irmak Merve
12 Mayıs 2024 PazarBen 9.sınıfa giden bir öğrenciyim biyoloji dersimizda haftaya fotosentez konusunu işleyeceğiz ve öğretmenimiz konuyu evde çalışıp gelmemizi söyledi. Ama bende fotosentez konusunu anlatan kaynak kitap olmadığı için sormak durumunda kaldım. Fotosentez konu anlatımı var mıdır acaba?
Cevap yazAdmin
12 Mayıs 2024 PazarMerhaba Irmak Merve,
Fotosentez konusu biyolojide oldukça önemli ve temel bir konudur. Sana yardımcı olabilecek birkaç temel bilgiyi paylaşmak isterim:
Fotosentez, bitkilerin, bazı bakterilerin ve alglerin güneş ışığını kullanarak karbon dioksit ve suyu glikoza (bir tür şeker) ve oksijene dönüştürdüğü kimyasal bir süreçtir. Bu süreç, bitkilerin yeşil renkli klorofil pigmenti içeren kloroplast organellerinde gerçekleşir. Fotosentez iki ana aşamadan oluşur: Işık reaksiyonları ve karanlık reaksiyonlar (Calvin döngüsü).
Işık reaksiyonları, suyun parçalanarak oksijenin serbest bırakılması ve enerji taşıyıcı moleküllerin (ATP ve NADPH) üretildiği aşamadır. Karanlık reaksiyonlar ise bu enerji taşıyıcı molekülleri kullanarak karbon dioksiti glikoza dönüştürür.
Eğer daha detaylı bir kaynak arıyorsan, okul kütüphanenizden biyoloji kitaplarına göz atabilir ya da öğretmeninden öneri isteyebilirsin. Ayrıca, internet üzerinde güvenilir eğitim sitelerinde ve video platformlarında da birçok kaynak bulabilirsin.
Başarılar dilerim!
Aydinç
12 Mayıs 2024 PazarMerhaba Irmak Hanım, fotosentez konusu biyoloji dersinin en önemli konularından biridir. Ancak belirtmek isterim ki bu konu oldukça kısa bir konu olduğu için dışarıda bu konuya özel konu anlatımlı kitap bulamazsınız. Bunun için biyoloji konu anlatımlı kitaplar içerisinden fotosentez konusuna çalışmanız yeterli olacaktır.
Soru Sor / Yorum Yap